Choroby przyzębia

– Choroby przyzębia (parodontoza) najczęściej powodowane są zaniedbaniami higienicznymi. Zbyt krótkie i chaotyczne mycie zębów sprzyja odkładaniu na zębach nad i pod dziąsłem kamienia nazębnego, na którym rozwijają się bakterie odpowiedzialne za objawy zapalenia. Początkowo jest to krwawienie przy szczotkowaniu. Długotrwałe i nieleczone zapalenie obejmuje coraz głębsze obszary w tym kość otaczającą zęby. Mogą pojawiać się stany ropne, zęby ulegają rozchwianiu i w końcowej fazie dochodzi do ich utraty.

Leczenie chorób przyzębia

– Skuteczność leczenia chorób przyzębia zależy od stopnia zaawansowania choroby i współpracy pacjenta i lekarza. Zapalenia przyzębia wcześnie rozpoznane przeważnie są wyleczalne. Główną i często wystarczającą terapią jest dokładne usunięcie kamienia (skaling nad- i poddziąsłowy) i z wygładzeniem powierzchni korzeni zębów (polishing i rootplaning). Efekt działania lekarza parodontologa musi być podtrzymany przez pacjenta solidną higieną w domu. Częstotliwość, czas mycia i odpowiednie akcesoria (szczoteczki elektryczne, soniczne, nici dentystyczne) mają decydujący wpływ na terapię. W przypadkach bardziej zaawansowanych konieczne jest zastosowanie metod chirurgicznych – operacje płatowe.

Czy utrzymać zęby z parodontozą za wszelka cenę?

– Należy mieć świadomość, że w przypadkach bardzo zaawansowanej choroby przyzębia, obecnie wykonywane procedury, mimo ogromnego postępu we współczesnej medycynie, nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty. Utrzymywanie rozchwianych zębów sprzyja namnażaniu bakterii chorobotwórczych i podtrzymuje zapalenie z następową utratą otaczającej kości. Utrata kości utrudnia, a czasami uniemożliwia późniejsze uzupełnienie brakującego uzębienia w sposób wygodny dla pacjenta. W obecnej chwili, mając do dyspozycji bardzo skuteczne metody np. implantacja, bardziej racjonalne jest usuwanie niepewnie rokujących zębów.

Mikrochirurgia dziąseł

– Parodontologia zajmuje się także mikrochirurgiczną plastyką dziąseł w przypadkach nieprawidłowych konturów dziąseł lub ich zaników. Przyczynami recesji, czyli obnażenia powierzchni korzenia zęba, może być zbyt agresywne szczotkowanie lub nieprawidłowe ustawienie zębów w łukach zębowych.

Leczeniem z wyboru tych przypadków jest pokrycie korzeni zębów dziąsłem lub tkanką poddziąsłową pobraną z podniebienia pacjenta.

Mikrochirurgia dziąsłowa pomaga także w przypadkach deformacji dziąsła po usunięciach zębów, kiedy ważna jest estetyczna odbudowa protetyczna lub odtworzenie zbitego dziąsła przy implantach.

Po blisko półwiecznym wprowadzeniu implantów do stomatologii implantologia stała się pewną i przewidywalną metodą leczenia. Dzięki niej bezzębni pacjenci, użytkujący ruchome uzupełnienia, mogą normalnie odżywiać się i funkcjonować w środowisku. W wielu przypadkach pojedynczych braków zębów, nie zachodzi potrzeba szlifowania (uszkadzania) zębów sąsiednich.

Czy leczenie implanto-protetyczne jest skuteczne?

– Problemy z wgajaniem się implantów są jednostkowe i wg danych statystycznych nie przekraczają 0,5% przypadków.

Co to jest implant?

– Implant dentystyczny to tytanowa śruba, którą wkręca się w przygotowany, wcześniej zaplanowany, otwór w kości tzw. łoże implantu. Implant jest odpowiednikiem korzenia zęba.

Jeden implant jeden ząb?

– Nie zawsze liczba zaplanowanych i wprowadzonych implantów odpowiada liczbie utraconych zębów. W przypadkach protez całkowitych wyjmowanych znaczącą poprawę utrzymania protezy dają co najmniej 2 implanty. Aby uzupełnienie protetyczne było zamontowane na stałe, w żuchwie potrzeba 4-6 implantów a w szczęce 6-8. O rodzaju zastosowanej nadbudowy protetycznej oprócz liczby implantów decyduje ilość utraconej kość oraz możliwość utrzymania doskonałej higieny jamy ustnej przez pacjenta.

Jak długo trwa leczenie implanto-protetyczne?

– Według klasycznych, ogólnie stosowanych procedur, działania protetyczne można zacząć po 3-4 miesiącach po implantacji w żuchwie i po ok. 4-6 miesiącach w szczęce. Wszystkie dodatkowe zabiegi tj. augmentacje kości, podniesienie dna zatoki szczękowej czy zabiegi korekcyjne dziąseł przedłużają leczenie nawet o 12 miesięcy.

Co to są zabiegi augmentacyjne?

– Usunięcia zębów i wieloletnie braki zębowe, zbyt późne ekstrakcje źle rokujących lub objętych zawansowaną parodontozą zębów, prowadzą do zaniku kości wyrostka zębodołowego a w konsekwencji utrudniają racjonalne umieszczenie implantów. W takich przypadkach konieczne jest wykonanie zabiegów augmentacji nakierowanych na poprawę warunków kostnych, odbudowę zarówno na wysokość jak i na szerokość. Wykorzystuje się do nich własną kość pacjenta lub biomateriały czyli zamienniki kości ludzkiej.

SINUS LIFT – podniesienie dna zatoki szczękowej

– Zatoki szczękowe to zlokalizowane w okolicy policzków (pod oczami), ograniczone kostnymi ścianami przestrzenie powietrzne, odpowiedzialne między innymi za nawilżanie i ogrzewanie wdychanego powietrza. Stanowią barierę termoizolacyjną oraz ochronną dla mózgoczaszki i oczodołów oraz rezonans dźwięków mowy.

Najczęstszym zabiegiem koniecznym, aby móc wprowadzić implanty w odcinkach bocznych szczęki górnej, jest podniesienie dna zatoki szczękowej tzw.sinus lift. Polega on na wprowadzeniu pod błonę wyściełającą zatokę szczękową biomateriału i uzyskaniu tym sposobem właściwej wysokości wyrostka dla przyszłej implantacji. Zabiegi te pomagają, ale i przedłużają leczenie implanto-protetyczne nawet do 12 miesięcy. Jeśli warunki kostne pozwalają, to na jednej wizycie można dokonać sinus lift i wprowadzić implanty. Czas leczenia skraca się w stosunku do poprzednio opisanej o ok. 4 miesiące.

Leczenie protetyczne zazwyczaj jest ostatnim etapem działania ortodontów, parodontologów endodontów, implantologów.

Czy brakujące zęby należy uzupełniać?

– Odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak, zarówno gdy dotyczy to zębów przednich jak i niewidocznych zębów bocznych. Położenie zębów nie jest stałe. Zmiany położenia wynikają między innymi na skutek działania sił generowanych mięśniami żucia. Zęby sąsiadujące z luką przechylają się w jej kierunku, obracają a zęby przeciwstawne wysuwają się z zębodołów „szukając” kontaktu. Wędrówka zębów zaburza równowagę w zgryzie, tracone są punkty styczne między zębami co może doprowadzić do tworzenia patologicznych kieszeni, a w skrajnych przypadkach do utraty następnych zębów i pogłębienia problemów.

Gdy brakuje jeden ząb

Braki pojedynczego zęba można uzupełnić w dwojaki sposób: mostem opartym na zębach sąsiadujących z luką lub nadbudową na implancie zębowym. Gdy zęby sąsiadujące z luką mają rozległe wypełnienia, są martwe i przebarwione, brakujący ząb uzupełnimy mostem. Są bowiem wskazania do zastosowania koron protetycznych. W przypadku jednak, gdy zęby są zdrowe, bardziej racjonalne wydaje się być zastosowanie implantu. Takie postępowanie podyktowane jest dużym ryzykiem powikłań (konieczność leczenia kanałowego) po szlifowaniu zęba żywego pod koronę, które wg niektórych badań wynosi ok. 25%. Materiałem podstawowym na korony i mosty są stale szlachetne pokryte porcelaną. Alternatywą dla podbudowy metalowej są podbudowy wykonane z tlenku glinu (PROCERA) i cyrkonu (CERKON). Są one bardziej kosmetyczne, a wytrzymałościowo zbliżone do podbudów metalowych. Dzięki nim nasze prace mają możliwość naśladować uzębienie naturalne.

Rekonstrukcja zgryzu z zastosowaniem mostów metalowo-ceramicznych, koron pełnoceramicnych i licówek

Mnogie braki zębowe

Braki wielu zębów można uzupełnić za pomocą wspomnianych mostów opartych na zębach własnych lub implantach ewentualnie protezami ruchomymi. Protezy ruchome kojarzą się nam negatywnie – widoczne metalowe klamry, słaba stabilizacja podczas jedzenia – tego się obawiamy. W wielu przypadkach ten problem można rozwiązać stosując precyzyjne elementy retencyjne (zamki, zasuwy) mocowane do koron protetycznych na zębach własnych. Konstrukcje łączące w sobie uzupełnienia stałe (korony pojedyncze lub korony zblokowane) oraz ruchome (protezy) nazywane są protezami kombinowanymi.

Elementy składowe uzupełnienia kombinowanego: przód korony zespolone z precyzyjnymi elementami retencyjnymi, boki proteza szkieletowa.

Przypadek kliniczny:

Innym sposobem odbudowy utraconego uzębienia są protezy oparte na koronach teleskopowych. Uzupełnienia te nazywane również mostami ruchomymi, ponieważ łączą w sobie element sztywnego połączenia uzębienia (cecha mostu) i możliwość zdejmowania przez pacjenta (cecha protezy ruchomej) a tym samym utrzymywanie właściwej higieny.

Protezy kombinowane oraz uzupełnienia oparte na koronach teleskopowych wymagają precyzji i doświadczenia zarówno od lekarza jak i od wykonującego je laboratorium protetycznego.

Protetyka małoinwazyjna – estetyka

– Rozwój technik adhezyjnych z zastosowaniem systemów wiążących (wzmacniają siłę wiązania na linii uzupełnienie – klej – ząb) pozwolił, w niektórych przypadkach, na mniej traumatyczne szlifowanie zębów

Inley, onley, overley

– to uzupełnienia stosowane przy odbudowach mocno zniszczonych koron zębów zarówno przez próchnicę jak i po leczeniu kanałowym. Mniej rozległe odbudowy tego typu to inley lub onley. Są one wykonywane przez technika w warunkach laboratoryjnych i oznaczają się wysoką precyzją, estetyką oraz wiernością odtworzenia naturalnych kształtów zęba. Materiałem do ich wykonania może być kompozy, porcelana lub złoto.

Licówki

– Jest to inny przykład technik małoinwazyjnych. Są to porcelanowe łuski o grubości 0,3-0,8 mm klejone na minimalnie zeszlifowanej powierzchni wargowej zęba. Licówki są doskonałym rozwiązaniem w przypadkach zmiany koloru, kształtu, korekty położenia zęba a także przy trudnych do trwałej odbudowy ubytków w zębach (odłamanie lub uszkodzenie brzegu siecznego lub kąta siecznego zębów przednich, czy odbudowy zębów po urazach). Licówki są coraz popularniejsze wśród pacjentów.

Protetyka a ortodoncja

– Działania ortodoncji i protetyki zazębiają się ze sobą. Protetyka stabilizuje efekt leczniczy ortodoncji, a korekta warunków zgryzowych pozwala na łagodniejsze w stosunku do zębów postępowanie protetyczne po zakończonym leczeniu ortodontycznym.

W przypadku, gdy pacjent nie decyduje się na leczenie zaproponowane przez ortodontę, możliwa jest korekta zgryzu poprzez leczenie protetyczne, ale zawsze będzie to leczenie kompromisowe, często bardzo agresywne.

Gdy wada zgryzu, wrodzona jak i nabyta, jest nie leczona, nasz organizm może się do tego zaadoptować. Niestety, czasami zdolności adaptacyjne mogą być przekroczone. Dochodzi wówczas do samozniszczenia uzębienia poprzez patologiczne starcia zębów, wędrówki zębów, recesji dziąseł, uszkodzenia przyzębia prowadzące do rozchwiania i utraty zębów. Objawy te najczęściej występują u pacjentów ok. 40-50 roku życia.